Ik stuurde mijn vorige post ook naar Indymedia.
De reacties, die tot mijn verbazing focusten op 1 zin tussen haakjes in de allerlaatste alinea, zijn te lezen op: http://www.indymedia.be/en/node/29371
woensdag 24 september 2008
zaterdag 13 september 2008
Anti-moslim versus Anti-lekenstaat? Een poging tot progressieve consensus
In De Morgen en op Indymedia is het de laatste dagen weer oorlog tussen de 'multiculturelen' en de 'vrijzinnigen'. Naomi Wolf en Walter Pauli staan pal voor de godsdienstvrijheid, Van Istendael en Barnard verdedigen de seculiere staat. Allemaal prima, maar moet het echt zo karikaturaal? Hebben we echt nood aan een debat waarin je blijkbaar ofwel islamieten nazi's en antisemieten moet noemen, ofwel de islam of het Amerikaanse model van '(godsdienst)vrijheid, blijheid' moet verheerlijken? Kunnen we even de loopgraven verlaten en enige progressieve 'common sense' nastreven? Een pragmatische en eerlijke consensus lijkt mij het volgende.
Neoconservatieven (Cheney, Bush, en dichter bij huis Geert Wilders of Mia Doornaert) proberen moslims over heel de wereld te criminaliseren en een nieuwe godsdienstoorlog te ontketenen. Hoe meer mensen zich met een godsdienst gaan vereenzelvigen, hoe beter voor deze lui. Ze willen een duidelijke polarisatie tussen christenen en moslims. Een juiste reactie lijkt me: de moslimwereld verdedigen tegen de neoconservatieve aanval, en begrip hebben voor hun protest, maar zonder in deze polarisatie tussen religies mee te gaan. Door maatschappelijke identiteit te koppelen aan geloof, speel je enkel mee in het spel van Bush versus Bin Laden.
Allochtonen uit moslimlanden hebben het moeilijk in onze maatschappij. Veel kritiek op de islam is verdoken racisme. Maar dat betekent nog niet dat elke kritiek op de manier waarop vele moslimmannen zich opstellen, racistisch is. Anders zijn we even karikaturaal bezig als de Benno Barnards die elke aanklacht tegen Israel als antisemitisch bestempelen.
Er schort iets aan de vrouwenrechten in de meeste islamlanden en -gemeenschappen. Wie enig respect heeft voor de Verklaring van de Rechten van de Mens, moet dat toegeven. De vraag is hoe je daar iets aan kan doen. Frontale aanvallen op "De Islam" zijn contraproductief, maar lofzangen op de hoofddoek ook. Hoe is dat bij ons gegaan? Katholieke vrouwen, die in de jaren 1950 in veel gevallen nog in een vergelijkbare situatie zaten als vele moslimvrouwen nu, hebben zichzelf ontvoogd toen ze gingen werken vanaf de jaren zestig. Alles wat de moslima bevestigt als moderne, werkende, zelfstandige vrouw is van levensbelang.
Terwijl alle allochtone vrouwen steun verdienen vanwege de kwetsbare positie waarin ze zitten, verdienen ze niet allemaal om tot rolmodel gebombardeerd te worden. Laten we even op lange termijn denken voor we enerzijds de onderdrukte sloor, of anderzijds de hoofddoekdraagster die zich lekker rebels met de islam gaat identificeren tot icoon uitroepen. Het zijn integendeel de geëmancipeerde (ex-)moslima's, die zich vaak met veel moeite onttrokken hebben aan allerlei religieuze geboden, die de meeste bewondering verdienen. Een Bettina Geysen, die ostentatief met een hoofddoek gaat rondlopen, dat is een slag in het gezicht van de vele moslimmeisjes in ons land die aan de vaak verstikkende tradities trachten te ontsnappen en die het meest onze hulp en sympathie verdienen.
Zowel 'godsdienstvrjheid' als 'scheiding van kerk en staat' zijn allebei lovenswaardige idealen. Los van het ideologische debat, is het goed om even te kijken wat een nadruk op 'godsdienstvrijheid' versus een nadruk op 'scheiding kerk en staat' in de praktijk oplevert.
Het Angelsaksische model van vrijheid van godsdiensten om zich in het openbare leven te mengen, leidt in de praktijk tot hele enge dingen. Sinds wanneer is het Amerikaanse multi-religieuze lappendeken het utopia dat wij moeten nastreven? Het is de grimmige wereld van TV-predikanten, Scientology, aanslagen op abortusklinieken en Creationisme op school. De invloed van godsdiensten op het openbare leven is er inmiddels zo groot, dat het de politiek voor een groot deel overheerst. Wat dat oplevert, hebben we de voorbije acht jaar gezien.
Het Europees-continentale model van scheiding kerk en staat wordt het best belichaamd door de Franse "état laïque". Moslimorganisaties kunnen zich in Frankrijk in alle vrijheid uiten, maar zij kennen wel hun plaats in de maatschappij. Zij hebben dan ook vaak het voortouw genomen om moslims op te roepen zich niet te laten meeslepen in de polarisatie, bijvoorbeeld toen de Allahcartoons gepubliceerd werden.
Of neem een voorbeeld hier in België. In België stelde het katholieke onderwijs zich het laatste decennium vrij gematigd en tolerant op. Toen keurde Frank Vandenbroucke vorig jaar het decreet goed dat katholieke scholen op volledig dezelfde voet zet als het neutrale onderwijs. Prompt kondigde het katholiek onderwijs aan dat het tijd was om het eigen profiel te verscherpen, en om homoseksuele en ongelovige leraren te gaan screenen en weren. Godsdienstvrijheid is dus prima zolang het duidelijk is dat godsdienst een privézaak is die beschermd wordt maar geen recht heeft zichzelf als openbare zaak voor te stellen.
Kortom, laten we ons vooral niet meeslepen in de polarisatie van de anti-moslim, noch de anti-lekenstaat-profeten. Concrete maatregelen (bvb. quota) eisen om allochtonen te laten deelnemen aan het arbeidsproces, afstand nemen van elke steun aan de Amerikaanse oorlog tegen de moslimwereld (dus weg uit Afghanistan), maar anderzijds respect eisen van iedereen voor het neutrale karakter van de overheid (vb. geen hoofddoek aan het loket, geen kruisbeeld in de rechtszaal) lijkt me de juiste progressieve conclusie.
Neoconservatieven (Cheney, Bush, en dichter bij huis Geert Wilders of Mia Doornaert) proberen moslims over heel de wereld te criminaliseren en een nieuwe godsdienstoorlog te ontketenen. Hoe meer mensen zich met een godsdienst gaan vereenzelvigen, hoe beter voor deze lui. Ze willen een duidelijke polarisatie tussen christenen en moslims. Een juiste reactie lijkt me: de moslimwereld verdedigen tegen de neoconservatieve aanval, en begrip hebben voor hun protest, maar zonder in deze polarisatie tussen religies mee te gaan. Door maatschappelijke identiteit te koppelen aan geloof, speel je enkel mee in het spel van Bush versus Bin Laden.
Allochtonen uit moslimlanden hebben het moeilijk in onze maatschappij. Veel kritiek op de islam is verdoken racisme. Maar dat betekent nog niet dat elke kritiek op de manier waarop vele moslimmannen zich opstellen, racistisch is. Anders zijn we even karikaturaal bezig als de Benno Barnards die elke aanklacht tegen Israel als antisemitisch bestempelen.
Er schort iets aan de vrouwenrechten in de meeste islamlanden en -gemeenschappen. Wie enig respect heeft voor de Verklaring van de Rechten van de Mens, moet dat toegeven. De vraag is hoe je daar iets aan kan doen. Frontale aanvallen op "De Islam" zijn contraproductief, maar lofzangen op de hoofddoek ook. Hoe is dat bij ons gegaan? Katholieke vrouwen, die in de jaren 1950 in veel gevallen nog in een vergelijkbare situatie zaten als vele moslimvrouwen nu, hebben zichzelf ontvoogd toen ze gingen werken vanaf de jaren zestig. Alles wat de moslima bevestigt als moderne, werkende, zelfstandige vrouw is van levensbelang.
Terwijl alle allochtone vrouwen steun verdienen vanwege de kwetsbare positie waarin ze zitten, verdienen ze niet allemaal om tot rolmodel gebombardeerd te worden. Laten we even op lange termijn denken voor we enerzijds de onderdrukte sloor, of anderzijds de hoofddoekdraagster die zich lekker rebels met de islam gaat identificeren tot icoon uitroepen. Het zijn integendeel de geëmancipeerde (ex-)moslima's, die zich vaak met veel moeite onttrokken hebben aan allerlei religieuze geboden, die de meeste bewondering verdienen. Een Bettina Geysen, die ostentatief met een hoofddoek gaat rondlopen, dat is een slag in het gezicht van de vele moslimmeisjes in ons land die aan de vaak verstikkende tradities trachten te ontsnappen en die het meest onze hulp en sympathie verdienen.
Zowel 'godsdienstvrjheid' als 'scheiding van kerk en staat' zijn allebei lovenswaardige idealen. Los van het ideologische debat, is het goed om even te kijken wat een nadruk op 'godsdienstvrijheid' versus een nadruk op 'scheiding kerk en staat' in de praktijk oplevert.
Het Angelsaksische model van vrijheid van godsdiensten om zich in het openbare leven te mengen, leidt in de praktijk tot hele enge dingen. Sinds wanneer is het Amerikaanse multi-religieuze lappendeken het utopia dat wij moeten nastreven? Het is de grimmige wereld van TV-predikanten, Scientology, aanslagen op abortusklinieken en Creationisme op school. De invloed van godsdiensten op het openbare leven is er inmiddels zo groot, dat het de politiek voor een groot deel overheerst. Wat dat oplevert, hebben we de voorbije acht jaar gezien.
Het Europees-continentale model van scheiding kerk en staat wordt het best belichaamd door de Franse "état laïque". Moslimorganisaties kunnen zich in Frankrijk in alle vrijheid uiten, maar zij kennen wel hun plaats in de maatschappij. Zij hebben dan ook vaak het voortouw genomen om moslims op te roepen zich niet te laten meeslepen in de polarisatie, bijvoorbeeld toen de Allahcartoons gepubliceerd werden.
Of neem een voorbeeld hier in België. In België stelde het katholieke onderwijs zich het laatste decennium vrij gematigd en tolerant op. Toen keurde Frank Vandenbroucke vorig jaar het decreet goed dat katholieke scholen op volledig dezelfde voet zet als het neutrale onderwijs. Prompt kondigde het katholiek onderwijs aan dat het tijd was om het eigen profiel te verscherpen, en om homoseksuele en ongelovige leraren te gaan screenen en weren. Godsdienstvrijheid is dus prima zolang het duidelijk is dat godsdienst een privézaak is die beschermd wordt maar geen recht heeft zichzelf als openbare zaak voor te stellen.
Kortom, laten we ons vooral niet meeslepen in de polarisatie van de anti-moslim, noch de anti-lekenstaat-profeten. Concrete maatregelen (bvb. quota) eisen om allochtonen te laten deelnemen aan het arbeidsproces, afstand nemen van elke steun aan de Amerikaanse oorlog tegen de moslimwereld (dus weg uit Afghanistan), maar anderzijds respect eisen van iedereen voor het neutrale karakter van de overheid (vb. geen hoofddoek aan het loket, geen kruisbeeld in de rechtszaal) lijkt me de juiste progressieve conclusie.
Abonneren op:
Posts (Atom)