Ego-architectuur maakt weer opgang

Eergisteren een interessant TV-programma over architectuur in Vlaanderen (maar dan wel achter de rode knop, kwestie van geen risico te lopen dat iemand het ook echt zou bekijken).

Enkele markante uitspraken die te noteren vielen: 'Waarom toch al die renovatie van oude gebouwen, we moeten resoluut gaan voor nieuwbouw, ook al vloekt die met de omgeving'; 'We moeten de durf hebben om wolkenkrabbers in het centrum van de stad toe te laten; 'We moeten landmarks creëren zoals het Guggenheim in Bilbao'...

De vernielers en ego-architecten, die de afgelopen decennia het stedelijk weefsel zo onherroepelijk verwoest hebben, zijn dus terug van weggeweest. Wat scheelt er aan onze opleidingen of manieren om opdrachten toe te kennen dat dergelijke idioten blijkbaar weer vrij spel krijgen?

Kan iemand die nulliteiten eens meenemen naar de binnenstad van Parijs (strikte renovatiepolitiek) en Brussel (ongebreidelde nieuwbouw) en hen dan eens vragen waarom er miljoenen toeristen per jaar naar Parijs komen om de mooiste stad op aarde te zien, en er geen hond in Brussel wil zijn? Kan iemand die snullen eens dwingen om een maand in Singapore (wolkenkrabbers alom) te gaan wonen en dan in Amsterdam Oud-Zuid (verbod op hoogbouw) en hen dan vragen wat de meest leefbare stad oplevert? Of hen eens rondleiden in Dubai, waar de indigestie aan landmarks niet alleen een financiële maar ook een sociale ramp hebben opgeleverd?

En zolang dat niet gebeurd is, kan iemand de licentie van deze mensen in bewaring nemen?

Degoutante eikel

Hugo Camps noemt Karin Heremans, de directrice van het Atheneum van Antwerpen, die zich teweerstelt tegen de druk op allochtone meisjes om een hoofddoek te dragen en nu zelf doodsbedreigingen krijgt, een B-actrice. Dat doet me er aan denken; ik zag gisteren een straathond urineren tegen een standbeeld.

Slap handje

In onze regering groeit de consensus rond een crisisbelasting op de banken, en men wil ook de superbonussen voor traders en bankiers aan banden leggen, zo staat er vandaag in De Morgen. Aan sommige commentaren te horen ("Politiek Front Verklaart de Oorlog aan de Banken'!) lijkt het wel of hiermee het primaat van de politiek over de financiële sector hersteld is. Eindelijk durven onze politici een vuist maken tegen een losgeslagen sector die de huidige economische pandemie veroorzaakt heeft!

Of toch niet? Een crisisbelasting is beperkt in tijd, en voor bonussen en verloningen zijn er evenveel achterpoortjes als regels. Een meer gerechtvaardigde conclusie is dan ook dat men in België nog steeds niet aan structurele ingrepen in de financiële sector durft te denken. Dat was al zo vorig jaar, toen onze regeringen de publieke zaak verkwanselden door geld uit te delen aan KBC, Dexia en Fortis zonder ook aandelen te eisen in die banken. Daardoor profiteren wij nu nauwelijks van de alweer stijgende bankaandelen.

En dit blijft zo, gelet op de oorverdovende stilte aan Belgische zijde over de structurele ingrepen die vandaag ter tafel liggen. Er wordt niet meer gesproken over het wegbelasten van de speculanten door een Tobintaks, zoals de Franse minister Kouchner en de Britse toezichthouder FSA voorstellen. Er wordt niet gerept over een verbod op de meest destructieve technieken van de hefboomfondsen, zoals Duitsland dat wil. Laat staan over een verplichte splitsing tussen spaarbanken en investeringsbanken of alleszins strenge regulering van systeembanken zoals de bankencommissie eerder voorstelde.

De conclusie is dat een politieke consensus die zich beperkt tot een eenmalige crisisbelasting op de banken, het slappe handje van de Belgische en Vlaamse politiek ten opzichte van de financiële sector eerder bevestigt dan ontkracht.

De conservatieve revolutie van 7 juni 2009

Tien jaar na paars-groen liggen de toenmalige 'progressieve' coalitiepartners allemaal op apegapen, en heten de winnaars CD&V, NVA en LDD. Hoe moet je deze 'conservatieve revolutie' interpreteren?

Enerzijds is dit ongetwijfeld de overwinning van de perceptie op de inhoud, en dus van de archislechte politieke verslaggeving in Vlaanderen. De uitspraak van de Republikeinen onder Georges Bush dat je in de VS een meerderheid kan maken zonder rekening te houden met de "reality-based community" is nu ook in Vlaanderen waarheid geworden. CD&V en NVA leggen twee jaar het land lam, maar het stemvee onthoudt alleen de Vlaamse Georges Clooney + die grappige dikzak uit de Slimste Mens, versus de onhandige communicatie van Gennez (affaire-Anciaux) en de onhandige communicatie van Somers (affaire-Vijnck). Ook misselijke blaadjes als Knack hebben er de laatste jaren hun bestaansreden van gemaakt om de tweedeling bestuur (= CD&V) versus anti-bestuur (= LDD, NVA en VB) te doen ingang vinden, in plaats van al die 'paarse' sociaal-economische of andere inhoudelijke breuklijnen.

Anderzijds moet je ook inzien dat deze uitslag een 'logische' uiting is van de diepe anti-progressieve, anti-stedelijke, anti-intellectuele onderstroom die Vlaanderen al zo lang kenmerkt. In die zin is dit de ultieme weerwraak van de verkavelings-vlaming na 20 jaar cordon sanitaire. Zelden stond conservatief rechts zo sterk! Het is ook de ultieme nederlaag van de sp.a, die 20 jaar geleden als eerste grote partij haar volkse kiezers zag vertrekken richting Vlaams Blok, maar dankzij het cordon 20 jaar aan het beleid kon blijven deelnemen. Nu het Blok ineenstuikt maar er geen enkele kiezer terugkomt naar de socialistische stal, blijkt dat de sp.a geen enkele vooruitgang heeft geboekt in het terugwinnen van die kiezers.

Strategisch gesproken, had enkel een drastische verharding en popularisering van het sp.a profiel een antwoord kunnen bieden op het wegdeemsteren van het cordon sanitaire. (Patrick Jansens vond in Antwerpen een populair antwoord zonder te verharden, maar dat was vanuit de burgemeesterszetel; op Vlaams niveau heeft sp.a die kans niet). Deze strategische noodzaak werd eerst totaal gemist door de minzame professor Van de Lanotte en vervolgens door braaf schaap Gennez.

Even mezelf citeren, blogpost 7 november 2007:

de voorbije achttien jaar waren een uitzonderlijke periode voor de sociaal-democratische partij. Een groot deel van haar traditioneel publiek, namelijk de maatschappelijke 'onderklasse', zat bij het Vlaams Blok/Vlaams Belang. Tegelijk was er het cordon sanitaire, één van de weinige democratische mechanismen waar we in België fier mogen op zijn, waardoor een (uiterst) rechtse regering afgeblokt werd.

(...)

Onder de gegeven omstandigheden was het een correcte zet dat de sp.a evolueerde naar een beleids-, ja zelfs managementspartij die vooral de hogere middenklasse aansprak, en het (gematigd) rechtse kiespubliek geruststelde en met het cordon verzoende.

De komende jaren zal dit gegeven totaal veranderen: door de voorziene graduele aftakeling van het Vlaams Belang (dankzij het cordon) komen de stemmen voor het Vlaams Belang systematisch vrij de komende tien jaar. Tegelijk zijn er nu met Lijst Dedecker en de N-VA twee partijen die een populistisch rechts discours houden en buiten het cordon vallen.

Als de sp.a niet oppast en zich niet heel snel opnieuw profileert richting 'misnoegden', gaan alle Vlaams Belang stemmen naar de rechtse partijen en sluit links zich voor lange tijd af van het beleid. En dan wenkt het Ségolène Royal perspectief...

Voor wie Ségolène inmiddels al vergeten is, met dat laatste bedoelde ik: de situatie dat je, zelfs al slaag je erin om alle centrum-linkse stemmen te verzamelen, je gewoon structureel niet meer opkan tegen rechts. Ik had even goed naar Italië kunnen verwijzen overigens. Vandaag halen sp.a + Groen samen in Vlaanderen met moeite een vijfde van de stemmen!
Quod erat demonstrandum, zegt men dan..
-

Eindelijk beweging rond de Tobintaks?!

Je hield het niet meer voor mogelijk maar er lijkt zowaar iets te bewegen rond de Tobintaks. En dan niet op het niveau van actiegroepjes of oppositievoorstellen, nee, het is de regering-Sarkozy die een taks op mondiale financiële transacties voorstelt.
De Franse rechtse president leidde reeds het mondiaal debat na de kredietcrisis en scoorde de beste punten met zijn eerdere voorstellen, en nu dit.
Een conservatieve Europese politicus is blijkbaar toch nog altijd progressiever dan zogenaamd linkse Anglo-saksers als Brown of Obama, die in wezen enorm teleurstelden in hun reactie op de crisis. Laten we hopen dat de Franse plannen werkelijkheid worden. Het zou een belangrijke stap zijn richting een rechtvaardiger wereldorde.

Verkiezingen op de Vlaamse TV

Het interview vandaag in De Morgen met Siegfried Bracke en Kris Hoflack, de bazen van de VRT nieuwsdienst, doet het ergste vermoeden voor de reeds zo geplaagde TV-journalistiek in Vlaanderen.

VTM liet bij monde van Stef Wauters al eerder weten dat het bij deze verkiezingen zo weinig mogelijk "saaie debatten tussen politici" wil uitzenden, en maximaal de “stem van het volk” aan bod wil laten komen. In de praktijk betekent dit: we wijzen elke inhoudelijke inzet van de verkiezingen af, maar schotelen de mensen gewoon een populariteitspoll voor, gebaseerd op perceptie en imago. Met in een centrale rol uiteraard een sympathieke Bekende Vlaming waarmee Jan-met-de-Pet zich dan voor het gemak kan vereenzelvingen. De stemtest op de VTM-website, waarbij de uitslag is of je al dan niet op Sabine Appelmans of Gene Bervoets lijkt, is wellicht het meest hallucinante voorbeeld hiervan.

Maar ook de VRT is, getuige het interview van Bracke en Hoflack in De Morgen, vastbesloten dezelfde weg op te gaan.
Beide heren tonen zich niet weinig trots op de beslissing om Rik Torfs, de clowneske professor kerkelijk recht van de KUL, mee het centrale politieke debatprogramma te laten leiden. Het protest daartegen maken ze belachelijk door het te reduceren tot ‘Geert Bourgeois en Kerk en Leven’. Het stemt droef dat bekommernis over de politieke berichtgeving op de openbare omroep door de VRT blijkbaar geassocieerd wordt met wereldvreemd conservatisme.
Maar ook de speciale terugkeer op het scherm van Bracke, die op zijn eentje een decennium lang de journalistieke ondeugden zelfgenoegzaamheid en cynisme belichaamde, moet iedereen die snakt naar wat inhoudelijke informatie treurig stemmen. Ter herinnering, Siegfried Bracke is de man die zowat elk interview met een politicus placht af te sluiten met “en zo blijft alles gewoon bij het oude“ of met “tja, begrijpe wie kan”. Zijn lichtend voorbeeld wordt nog dagelijks op de VRT gevolgd door journalisten als Kathleen Cools die bij gebrek aan dossierkennis van “de perceptie bij de mensen” hun centrale onderwerp gemaakt hebben.
Als toemaatje laten Bracke en Hoflack nog verstaan dat Phara, waar al eens een neutrale of inhoudelijke vraag gesteld wordt, best zou kunnen verdwijnen, omdat er volgens hen al zoveel duidingsprogramma’s zijn.

In de peilingen zijn partijen als VB, NV.A en LDD inmiddels goed voor meer dan 35% van de stemmen. Bullebak-slogans en Slimste Mens-optredens wegen daarbij duidelijk zwaarder dan beleidsplannen of expertise. En dit terwijl we een fundamentele crisis van het economische en politieke systeem meemaken. Het is des te onverantwoord dat de Vlaamse TV-journalistiek nu blijkbaar besloten heeft om entertainment en perceptie boven inhoud te stellen.

Boycot Israel (2)

De PEACE campagne heeft in Nederland aangifte gedaan van invoerfraude, omdat Israël al jarenlang valse landen van herkomst op etiketten van haar producten zet. Dit in de eerste plaats om waren te kunnen slijten die in de door de VN verboden Israëlische nederzettingen geproduceerd worden.

Kenmerkend voor het apartheidsregime in kwestie heeft de Israëlische ambassade meteen geprobeerd om de actie te verhinderen, heeft men juridische tegenclaims ingediend met als enige doel om PEACE klein te krijgen aan advocaatskosten, en is er een gecoördineerde actie opgezet om duizenden lege enveloppen te laten bezorgen op het PEACE antwoordnummer, waardoor de organisatie duizenden euro portokosten heeft moeten betalen.

Naomi Klein schreef in dit verband al eerder dat een totale boycot van alle Israëlische producten nodig en nuttig is. Indien correct gelabeld: Israël heeft streepjescode beginnend met 729. Ook nog steeds heel lezenswaardig is Kleins analyse van een ander soort van producten die door Israël naar Europa worden uitgevoerd: high tech materiaal voor overheden om burgers mee te bespioneren en te controleren, en waarvoor de Gazastrook als openlucht-laboratorium gebruikt wordt.

Online geld overmaken aan PEACE kan via deze link.
-

Lang leve de staatsschuld!

Paul De Grauwe, ex-Open VLD senator en prof economie aan de KUL, opent zijn wekelijkse column in De Morgen op 18 april met een sterk statement: het moet nu maar eens gedaan zijn met te beweren dat schulden aangaan door de staat leidt tot het doorschuiven van lasten op de schouders van de volgende generatie!

De overheidsschuld is onze schuld niet. De overheidsschuld impliceert geen herverdeling ten nadele van de toekomstige generatie.

Aha, denk je, dit wordt interessant. We kunnen dus staatsschulden aangaan zonder ons schuldig te voelen? Laat de sluizen maar opengaan! Pomp dan maar geld in de banken en neem de schulden van hun wanbeheer maar over! Wel eh not quite.. Volg even mee zijn redenering: de staat gaat schulden aan door staatsobligaties uit te geven. Deze moeten weliswaar terugbetaald worden op een moment in de toekomst, maar ze brengen natuurlijk ook geld op (interesten) op een moment in de toekomst. Dus eigenlijk is er helemaal geen probleem. De toekomstige generatie moet extra betalen, maar krijgt ook extra terug:

Als de overheid een obligatie uitgeeft dan belooft die ze aan de houder van de obligatie om in de toekomst jaarlijks een rente te betalen en op de vervaldag het bedrag van de obligatie terug te betalen. Om die belofte te kunnen waarmaken zal die overheid in de toekomst belastingen moeten heffen. Dat is de 'duivelse' dimensie van de overheidsschuld: toekomstige regeringen erven een verplichting om meer belastingen te heffen. Maar dat is slechts de helft van de waarheid. Er wordt nog iets ander geërfd, meer bepaald de obligaties. De huidige generatie die die staatsobligaties heeft gekocht zal ze doorspelen aan haar kinderen. Die kinderen zullen dus eigenaars worden van de obligaties.

Klopt als een bus, eerwaarde professor, alleen, het ene kind is het andere niet. Het is namelijk de belastingbetaler die in de toekomst betaalt (op het moment dat de obligatie moet terugbetaald worden moeten extra belastingen daarvoor zorgen), en het is de kapitaalbezitter (de eigenaar van de staatsobligaties) die de inkomsten krijgt.
Dus in plaats van nog te zeggen: door staatsschuld op te bouwen zadelen we de hele toekomstige generatie op met allerlei lasten, is het correcter te zeggen: door staatsschuld op te bouwen, zorgen we ervoor dat er een verdere herverdeling (een versterking van de reeds enorme ongelijkheid) is van belastingbetalers (hoofdzakelijk werknemers en bedrijven) naar kapitaal. En dat wordt ook met zoveel woorden gezegd door De Grauwe:

Dat betekent dat de extra belastingen die de toekomstige regeringen zullen moeten heffen zullen gaan naar de kinderen die de obligaties van hun ouders hebben geërfd. Met andere woorden, de toekomstige kinderen die geen obligaties hebben geërfd van hun ouders zullen moeten betalen voor de kinderen die wel obligaties hebben geërfd. Maar dat is ook al wat vandaag gebeurt. De ouders die geen staatsobligaties bezitten, betalen vandaag voor diegenen die ze wel bezitten.

Uit het vorige besluit ik dat de overheidsschuld geen herverdeling ten nadele van de toekomstige generatie impliceert. Wat het wel impliceert, is dat er een herverdeling tot stand komt binnen dezelfde generaties van diegenen die geen naar diegenen die wel overheidsobligaties bezitten. Dat is vandaag zo en dat is ook zo in de toekomst omdat de toekomstige generaties een passief en een actief zullen erven. Het passief is dat sommige van onze kinderen belastingen zullen betalen; het actief is dat andere van onze kinderen die belastingopbrengsten zullen krijgen

Je zou denken dat er nu als conclusie volgt: staatsschuld opbouwen om de kapitaalbezitters (de aandeelhouders van de banken) uit de brand te helpen is dus nog erger dan we al dachten. Niet alleen neemt de gemeenschap de put over die door de huidige speculanten op de aandelenmarkt is geslagen, maar ook in de toekomst zorgen we voor nog grotere transfers van werknemers naar aandeelhouders.

Maar nee hoor, dit bedoelt onze professor helemaal niet. Aangezien de kinderen van de kapitaalbezitters het beter krijgen dankzij de staatsschuld is er voor De Grauwe geen vuiltje aan de lucht! Hij pleit dan ook resoluut voor verder staatsschuld opbouwen, nog tot een stuk boven de historische 137 percent van het BBP (zei hij in Trends), zonder enige verdere consideratie met de sukkels die dit in de toekomst moeten terugbetalen:

Laten we ons dus niet met onnodige schuldgevoelens, in de aard van "we doen iets kwaads voor onze kinderen" belasten als de overheidsschuld stijgt.

Bedankt in-een-vroeger-leven-trotskist De Grauwe en in-een-vroeger-leven-linkse-krant De Morgen voor deze glasheldere en geruststellende economische analyse!
-

De blinde vlek van Bea Cantillon

Dinsdagavond kwam barones en ex-CD&V senatrice Bea Cantillon haar nieuwste onderzoeksrapport over Vlaamse ouderen voorstellen op Phara. Ze begon met de boodschap dat het een overwegend positief rapport was: Het gaat goed met onze zestigplussers, want "ze hebben veel te consumeren". Dit kan iedereen beamen die wel eens door het raam van een sterrenrestaurant naar binnen kijkt. De paradox is dat ze dat doen met een relatief laag pensioen, aldus Cantillon. Ander punt van Cantillon: de vergrijzing begint vanaf volgend jaar, wanneer we voor de baby boomers moeten beginnen betalen.

Je hebt de indruk dat de baby boomers overal mee wegkomen, wierp Phara terecht op: opgegroeid in de golden sixties, en nu nog snel met pensioen voor de pensioenleeftijd omhoog moet en de voorwaarden versoberen. Maar dat vond mevrouw Cantillon helemaal niet. Ze haalde prompt de recente babyboom-mantra "solidariteit van de jonge generatie met de oude generatie" boven. En nog sterker: omdat de pensioenen relatief laag zijn, zit er "best nog wat rek" op de bedragen die betaald worden door de jonge generatie aan de oudere.

De blinde vlek voor alle schulden en lasten die de babyboomers op de jongere generatie hebben afgewenteld neemt hiermee ongekende proporties aan. Vraagt mevrouw Cantillon zich dan niet af waar die paradox vandaan komt, dat de pensioenen laag zijn, maar dat zoveel zestigplussers toch zoveel te besteden hebben? De babyboomers hebben de laatste decennia een echte hold-up gepleegd op de collectiviteit. Terwijl ze lekker bezig waren met taaloorlogje spelen tussen Vlamingen en Walen hebben ze een overheidsschuld opgebouwd die de komende generaties nog lang zal belasten. Ze hebben onze ruimtelijke ordening onherstelbaar verprutst en dankzij de enorme stijging van de huizenprijzen die daarvan een gevolg was, betaalt de jonge generatie de komende dertig jaar een torenhoge hypotheekschuld af. Ze hebben gewacht met de pensioenleeftijd op te trekken tot zij niet meer aan de beurt waren. En ga zo maar door.

Wat dringend nodig is, is juist solidariteit van (het rijke deel van) de oude generatie met zowel de armere ouderen als met de jongere generatie. Met andere woorden, een veel sterke belasting op kapitaal en luxegoederen. En als dat dan een terugval betekent van de economische sectoren van de sterrenrestaurants en van de Middelandse zeecruises, so be it. De maatschappij als geheel zal er een stuk beter bij varen.