Atheïstische Buscampagne

Londen wordt al een tijdje geplaagd door een aantal opdringerige en misleidende godsdienstige advertentiecampagnes in Britse bussen. Ze proberen mensen angst te doen krijgen en in de armen van kerkgemeenschappen of sektes te jagen.

Als antwoord heeft een columniste van de Guardian, samen met de Britse Humanist Association, een tegencampagne opgezet. Ze wordt volop gesteund door Richard Dawkins, één van de vaders van de sociobiologie en auteur van o.a. The God Delusion. Hier staat de oproep voor campagnegeld. Het oorspronkelijke doel was 5.500 pond verzamelen, maar de actie is zo'n succes dat men intussen al zo'n twintig keer meer heeft ingezameld. Sinds dinsdag zien de bussen in Engeland er dus uit zoals hiernaast!

Beurscrisis nog maar het begin

In april postte ik een eerste bericht over de beurscrisis. Op dat moment was Paul Goossens de enige in de nationale pers die het reeds over het "massavernietigingswapen" van het casinokapitalisme had, een wapen dat dringend moet ontmanteld worden voor het de reële economie helemaal kapot maakt. Het voormalig progressieve weekblad Humo hield het op dat moment nog bij de analyses van Pascal Paepen waarin platitudes werden geponeerd als "de beurs heeft altijd gelijk".

Inmiddels buitelt iedereen over elkaar om te roepen dat de beurs niet altijd gelijk heeft en dat er dringend grenzen moeten gesteld worden. Oef, denk je dan, nu gaat er echt iets gebeuren. Maar wat wordt er voorgesteld? Meer geld in het bankwezen pompen en een stukje nationaliseren is op dit moment ongeveer het verst dat men durft gaan. Iedereen is het erover eens dat dat totaal geen lange-termijnoplossing is. Een Europese toezichthouder op de banksector, roepen de grootste durfals. Komaan jongens. Elk land heeft een toezichthouder, in de VS zijn er toezichthouders met hopen; die staan erbij en die kijken ernaar. Een verbod op risicovolle beleggingen door banken, roepen anderen. Dit geeft nog steeds vrij spel aan de hefboomfondsen en de speculanten.

Het is allemaal 'Kurieren an Symptomen'. Er moet diepgaand hervormd worden, nl. (1) afschaffen van de dollar als wereldmunt, (2) weg-belasten van flitskapitaal en speculatie, (3) de beslissingsmacht in bedrijven meer leggen bij management EN werknemers en een stuk minder bij de aandeelhouders.

Klinkt overdreven of onhaalbaar? 2 zeer eenvoudige uitspraken van de afgelopen week die de meltdown aankondigen als we niet tot dat soort ingrepen overgaan:

- Philippe Haspeslagh, de nieuwe directeur van de Vlerick Management School, afgelopen week in De Tijd: de beursspeculanten eisen jaar na jaar van elk bedrijf 10 tot 15% winstgroei, terwijl de economie als geheel maar 2 tot 3% groeit. Tenzij met ongelooflijke productiviteitsstijgingen kan zoiets maar een tijdje volgehouden worden, maar vervolgens stort heel dat systeem onherroepelijk in.

- Kees Vendrik, Nederlands Kamerlid van GroenLinks, gisteren in De Wereld Draait Door: we moeten ons dringend de-solidariseren van de dollar als wereldmunt. De VS is op dit moment verschillende keren failliet en het enige wat dat land nog rechthoudt is het bijdrukken van dollars die de rest van de wereld verplicht moet accepteren. Dit pyramidesysteem stuikt binnenkort in elkaar en dan kunnen wij er maar beter zo ver mogelijk vandaan blijven.

Het casino moet niet gereguleerd worden, maar ontmanteld.

Staking maandag

Verschillende politici, Bart Somers van Open VLD op kop, verklaren dat de door het ABVV opgezette staking van maandag “onverantwoord” is en tot economische problemen zal leiden.

Pardon? De financiële sector blijkt miljarden vergokt te hebben in een nauwelijks verhulde vorm van het pyramidespel. De verlamming van de regering door de communautaire ruziemakers heeft inmiddels een economische achterstand veroorzaakt ten opzichte van Nederland en Duitsland die ook al in de miljarden loopt.

En nu komen deze heren de werknemers bedreigen dat WIJ de economie in gevaar zouden brengen? Is er nog iemand die hierin trapt? Jarenlange 'verantwoorde' inleveringen worden door de politici en de financiële sector in enkele maanden weggegooid. En nu durven ze te komen zeggen dat we opnieuw moeten matigen? Zodat zij vervolgens vers geld hebben om te vergokken?

Zolang we geen verantwoordelijke regering hebben en zolang de financiële sector niet streng gereguleerd is, zou het onverantwoord naïef zijn mochten de werknemers nu opnieuw loonmatigingen slikken.

VS versus islam - reacties

Ik stuurde mijn vorige post ook naar Indymedia.

De reacties, die tot mijn verbazing focusten op 1 zin tussen haakjes in de allerlaatste alinea, zijn te lezen op: http://www.indymedia.be/en/node/29371

Anti-moslim versus Anti-lekenstaat? Een poging tot progressieve consensus

In De Morgen en op Indymedia is het de laatste dagen weer oorlog tussen de 'multiculturelen' en de 'vrijzinnigen'. Naomi Wolf en Walter Pauli staan pal voor de godsdienstvrijheid, Van Istendael en Barnard verdedigen de seculiere staat. Allemaal prima, maar moet het echt zo karikaturaal? Hebben we echt nood aan een debat waarin je blijkbaar ofwel islamieten nazi's en antisemieten moet noemen, ofwel de islam of het Amerikaanse model van '(godsdienst)vrijheid, blijheid' moet verheerlijken? Kunnen we even de loopgraven verlaten en enige progressieve 'common sense' nastreven? Een pragmatische en eerlijke consensus lijkt mij het volgende.

Neoconservatieven (Cheney, Bush, en dichter bij huis Geert Wilders of Mia Doornaert) proberen moslims over heel de wereld te criminaliseren en een nieuwe godsdienstoorlog te ontketenen. Hoe meer mensen zich met een godsdienst gaan vereenzelvigen, hoe beter voor deze lui. Ze willen een duidelijke polarisatie tussen christenen en moslims. Een juiste reactie lijkt me: de moslimwereld verdedigen tegen de neoconservatieve aanval, en begrip hebben voor hun protest, maar zonder in deze polarisatie tussen religies mee te gaan. Door maatschappelijke identiteit te koppelen aan geloof, speel je enkel mee in het spel van Bush versus Bin Laden.

Allochtonen uit moslimlanden hebben het moeilijk in onze maatschappij. Veel kritiek op de islam is verdoken racisme. Maar dat betekent nog niet dat elke kritiek op de manier waarop vele moslimmannen zich opstellen, racistisch is. Anders zijn we even karikaturaal bezig als de Benno Barnards die elke aanklacht tegen Israel als antisemitisch bestempelen.

Er schort iets aan de vrouwenrechten in de meeste islamlanden en -gemeenschappen. Wie enig respect heeft voor de Verklaring van de Rechten van de Mens, moet dat toegeven. De vraag is hoe je daar iets aan kan doen. Frontale aanvallen op "De Islam" zijn contraproductief, maar lofzangen op de hoofddoek ook. Hoe is dat bij ons gegaan? Katholieke vrouwen, die in de jaren 1950 in veel gevallen nog in een vergelijkbare situatie zaten als vele moslimvrouwen nu, hebben zichzelf ontvoogd toen ze gingen werken vanaf de jaren zestig. Alles wat de moslima bevestigt als moderne, werkende, zelfstandige vrouw is van levensbelang.

Terwijl alle allochtone vrouwen steun verdienen vanwege de kwetsbare positie waarin ze zitten, verdienen ze niet allemaal om tot rolmodel gebombardeerd te worden. Laten we even op lange termijn denken voor we enerzijds de onderdrukte sloor, of anderzijds de hoofddoekdraagster die zich lekker rebels met de islam gaat identificeren tot icoon uitroepen. Het zijn integendeel de geëmancipeerde (ex-)moslima's, die zich vaak met veel moeite onttrokken hebben aan allerlei religieuze geboden, die de meeste bewondering verdienen. Een Bettina Geysen, die ostentatief met een hoofddoek gaat rondlopen, dat is een slag in het gezicht van de vele moslimmeisjes in ons land die aan de vaak verstikkende tradities trachten te ontsnappen en die het meest onze hulp en sympathie verdienen.

Zowel 'godsdienstvrjheid' als 'scheiding van kerk en staat' zijn allebei lovenswaardige idealen. Los van het ideologische debat, is het goed om even te kijken wat een nadruk op 'godsdienstvrijheid' versus een nadruk op 'scheiding kerk en staat' in de praktijk oplevert.

Het Angelsaksische model van vrijheid van godsdiensten om zich in het openbare leven te mengen, leidt in de praktijk tot hele enge dingen. Sinds wanneer is het Amerikaanse multi-religieuze lappendeken het utopia dat wij moeten nastreven? Het is de grimmige wereld van TV-predikanten, Scientology, aanslagen op abortusklinieken en Creationisme op school. De invloed van godsdiensten op het openbare leven is er inmiddels zo groot, dat het de politiek voor een groot deel overheerst. Wat dat oplevert, hebben we de voorbije acht jaar gezien.

Het Europees-continentale model van scheiding kerk en staat wordt het best belichaamd door de Franse "état laïque". Moslimorganisaties kunnen zich in Frankrijk in alle vrijheid uiten, maar zij kennen wel hun plaats in de maatschappij. Zij hebben dan ook vaak het voortouw genomen om moslims op te roepen zich niet te laten meeslepen in de polarisatie, bijvoorbeeld toen de Allahcartoons gepubliceerd werden.

Of neem een voorbeeld hier in België. In België stelde het katholieke onderwijs zich het laatste decennium vrij gematigd en tolerant op. Toen keurde Frank Vandenbroucke vorig jaar het decreet goed dat katholieke scholen op volledig dezelfde voet zet als het neutrale onderwijs. Prompt kondigde het katholiek onderwijs aan dat het tijd was om het eigen profiel te verscherpen, en om homoseksuele en ongelovige leraren te gaan screenen en weren. Godsdienstvrijheid is dus prima zolang het duidelijk is dat godsdienst een privézaak is die beschermd wordt maar geen recht heeft zichzelf als openbare zaak voor te stellen.

Kortom, laten we ons vooral niet meeslepen in de polarisatie van de anti-moslim, noch de anti-lekenstaat-profeten. Concrete maatregelen (bvb. quota) eisen om allochtonen te laten deelnemen aan het arbeidsproces, afstand nemen van elke steun aan de Amerikaanse oorlog tegen de moslimwereld (dus weg uit Afghanistan), maar anderzijds respect eisen van iedereen voor het neutrale karakter van de overheid (vb. geen hoofddoek aan het loket, geen kruisbeeld in de rechtszaal) lijkt me de juiste progressieve conclusie.

Boycot Israel

Ter gelegenheid van 60 jaar etnische zuivering tegen de Palestijnen, is de campagne om producten uit de bezette nederzettingen en Israël te boycotten, verhevigd. Een breed front van humanitaire organisaties, inclusief een aantal linkse Joodse organisaties, roept op tot deze boycot.

Jaffa (fruit), Carmel (groenten en fruit), Sabra (etenswaren) Tivall & Planet Green (vegetarisch) zijn de bekendste merken, en liggen in de schappen van zowat alle Belgische en Nederlandse supermarkten.

Maar er zijn nog andere producten waar bloed aan kleeft. Israël vermeldt bewust niet welke producten uit de bezette gebieden, en welke uit Israël komen. Soms wordt ook herkomst Israël verzwegen. Als je twijfelt, kijk dan naar het landnummer op de streepjescode. Als de streepjescode begint met 729, laat het dan in de rekken liggen.

De boycot loopt tot Israël de VN-resoluties en de Conventie van Genève respecteert, en de bezetting, martelingen en racistische wetten stopzet.

Kijk hier voor meer info

God maakt je dom

Psychologieprofessor Richard Lynn claimt in het volgende nummer van het wetenschappelijk tijdschrift Intelligence dat er een direct verband is tussen atheïsme en een hoog IQ. Dit staat te lezen in de Times. ICT site The Register brengt het zo:

"A psychology researcher has controversially claimed that stupidity is causally linked to how likely people are to believe in God. University of Ulster professor Richard Lynn will draw the conclusion in new research due to be published in the journal Intelligence, the Times Higher Education Supplement reports.
Lynn and his two co-authors argue that average IQ is an excellent predictor of what proportion of the population are true believers, across 137 countries. They also cite surveys of the US Academy of Sciences and UK Royal Academy showing single-digit rates of religious belief among academics."

En verder heet het:

"Lynn pointed out that most children do believe in God, but as their intelligence develops they tend to have doubts or reject religion. Similarly, as average IQ in Western societies increased through the 20th century, so did rates of atheism, he said.
The researchers' claims of a direct causal link have drawn criticism from others in intelligence research, who argue their conclusions are too simplistic. London Metropolitan University's Dr David Hardman said: "It is very difficult to conduct true experiments that would explicate a causal relationship between IQ and religious belief. Nonetheless, there is evidence from other domains that higher levels of intelligence are associated with a greater ability - or perhaps willingness - to question and overturn strongly felt intuitions."

Wetenschappelijk gezien zal je enkel kunnen spreken van significante correlatie in plaats van causaal verband (en dat is het probleem met al die zogenaamd spectaculaire of controversiële onderzoeken van Lynn) maar blijft moeite waard om even te vermelden. Eerder al was er onderzoek dat aantoonde dat een hoog IQ en een progressief wereldbeeld positief gecorreleerd zijn. Ook toonde onderzoek reeds aan dat in de VS, waar dankzij het onderwijs- en mediasysteem de kloof tussen dom en slim bij uitstek groot is, er ook een enorme kloof gaapt tussen de gewone bevolking, die heel erg religieus is, en topwetenschappers, waarvan bijna niemand religieus is. Droge commentaar van The Register:

"Next week: exclusive Reg research reveals the link between obesity and love of cake".

Anti-belastingen demagogie

Vandaag viert België "Tax Freedom Day" volgens de belastingconsulenten van PricewaterhouseCoopers (DM 10/06). "Tax Freedom Day", zo leren we, betekent dat "de Belg" vanaf die dag "voor zichzelf werkt, en niet voor de overheid". PricewaterhouseCoopers grijpt dit aan om te pleiten voor verdere belastingverlaging. En het werkt: in Groot-Britannië is er inmiddels zelfs een wetsvoorstel om van "Tax Freedom Day" een officiële feestdag te maken, zodat iedereen kan zien hoeveel die boze overheid van "de mensen" inpikt.

Laten we wel wezen: "Tax Freedom Day" is een staaltje demagogie van de bovenste plank (en daarnaast een erg twijfelachtige profilering van de "fiscale dienstverlening" die PricewaterhouseCoopers levert).

Ten eerste zijn er enorme verschillen in wat "de Belg" nu eigenlijk bijdraagt. Kapitaalbezitters, bijvoorbeeld, betalen relatief gezien nauwelijks mee aan de overheidsinkomsten. Voor hen valt "Tax Freedom Day" dus veel eerder.

Ook, en dat is positiever, de grote groep van Belgen met een lager-dan-modaal inkomen kan veel eerder 'vieren'. Bovendien krijgt zij een deel van wat de rijkere groep aan belastingen betaalt, meteen uitgekeerd in de vorm van premies en steunmaatregelen.

Ten derde betaalt de overheid, wanneer ze tenminste haar publieke en sociale taak goed opneemt, met die belastingen een resem publieke voorzieningen die ook "voor onszelf" zijn. Wat baat het om de "Tax Freedom Day" naar voor op te schuiven (zoals in de VS) en vervolgens nog veel meer geld te moeten uitgeven aan private gezondheidszorg of onderwijs?

Het is tijd om te stoppen met de demagogie dat de globale bijdrage voor de publieke taken naar beneden zou moeten. Wat wel dringend moet veranderen, is de slechte balans tussen het hoge aandeel betaald door werknemers, en het lage aandeel betaald uit bedrijfswinsten en door kapitaalbezitters. Maar daar hoor je de promotoren van "Tax Freedom Day" dan weer niet over.

Sexisme in linkse media

Er wordt beweerd dat De Morgen van de ondergang gered werd dankzij de overname door De Persgroep in 1989 (DM 9/5). Als je naar de lezerscijfers kijkt, vond de kentering echter pas jaren later plaats, toen De Morgen ervoor koos om een meer populaire toer op te gaan. De krant werd op allerlei vlakken (stijl, onderwerpen, lay-out,..) toegankelijker gemaakt, en met succes. Ook al was de krant onder Paul Goossens inhoudelijk sterker, dankzij deze ingreep hebben we gelukkig nog een progressieve krant in Vlaanderen. Maar als popularisering omslaat in plat sexisme, dan hoeft het voor mij niet meer.

Even terug in de tijd. In de jaren '80 en '90 verloren de alternatieve media, die er vaak een links profiel op nahielden, zwaar terrein. Dat kwam vooral omdat ze gelijkgesteld werden aan moeilijkdoenerij en droog academisme. Ze waren niet meer in lijn met de "tijdsgeest". Het overwegend mannelijke publiek voor dit soort media haakte massaal af. In dit decennium mag het allemaal wat populairder en lichter van toon. Een trieste bijwerking daarvan is echter het sexisme dat nu in veel alternatieve media de boventoon voert. Het "laddism" dat uit Groot-Britannië overwaaide, werd daarbij de norm: veel platte, en vaak vrouw-vernederende grappen moeten het profiel verbreden en het afhakende mannelijk publiek aan boord houden.

In Vlaanderen wees Woestijnvis voorzichtig de weg met bvb. "De Slimste Mens" en "De Laatste Show" (onder Marc Uytterhoeven), programma's vol aangebrande moppen en puberale humor. Zo wisten ze met TV-programma's die licht-alternatief van toon zijn, toch een reuzenpubliek te bereiken. Studio Brussel volgde dapper de trend en introduceerde het sjabloon van de haantje-de-voorste mannelijke presentator en zijn bevallige vrouwelijke sidekick die een aaneenschakeling van platte en regelmatig sexistische opmerkingen en grollen over zich heen krijgt. In Humo verkent huistekenaar Jeroom de grenzen van de smaak met allerlei grappig bedoelde afbeeldingen van vrouwen die vernederd en zelfs gefolterd worden. De Morgen onttrekt zich tot nog toe aan deze trend en verdient daarvoor werkelijk alle lof.

Maar hebben ze nu ook daar ontdekt dat hun publiek te vrouwelijk wordt? In elk geval komt de DM-showbiz-rubriek "Mensenlief", typisch zo'n rubriek die voor een populaire noot zorgt, de laatste tijd meer en meer "laddish" uit de hoek. Deze week nog werd een Amerikaanse actrice er gekwalificeerd als "een vers bestegen slet" (DM 6/5). Grappig hoor, maar het succes van DM van de afgelopen tien jaar bewijst dat je dergelijke uitlatingen niet nodig hebt om een breed publiek aan te spreken.

Beurscrisis en volksverlakkerij

Het ultraliberale "financiële terrorisme" dat heerst op de beurs heeft de afgelopen maanden 6 keer het jaarbudget van de Europese Unie in rook doen opgaan (dixit Paul Goossens in De Morgen vandaag). Hij constateert met verbazing dat mensen niet kwader worden bij het horen van dat soort cijfers. En hij heeft gelijk, want eigenlijk komt het erop neer dat de onverantwoorde risico's van de banken en de speculatiedrift die hierop volgde, nu ertoe leiden dat de werknemers, die al jaren achtereen loonmatiging en productiviteitsstijgingen aan het slikken zijn, veel van die inspanningen zomaar zien weggeveegd worden.

Humo publiceerde deze week naar eigen zeggen een analyse met "nuance en fond" over de beurscrisis, in de vorm van een interview met econoom en beursgoeroe Pascal Paepen. De "analyse" is van een simplisme en een grofheid om bij te huilen. Hoewel er af en toe stilgestaan wordt bij enkele "decadente" uitwassen, baadt het betoog van Paepen in een bedenkelijk sfeertje van jolig cynisme en van beate bewondering voor de speculanten en banken die aan de oorsprong liggen van de hele crisis. Erger nog, door Paepens 'laissez faire, laissez aller' betoog voor te stellen als "ijzeren wetten" beweegt het interview zich op het randje van volksverlakkerij.

Eerste "wet" van Paepen: "de beurs heeft altijd gelijk". Wat een onzin. De beurs is een casino waar aandeelhouders en speculanten gokken met de toekomst van bedrijven en de werknemers die er werken. In het interview zelf komen genoeg voorbeelden aan bod van de irrationaliteit en het gepoker die heersen op de beurs, en die weinig meer met de echte economie te maken hebben.

Ook dat de beurs juicht telkens er mensen ontslagen worden, vindt Paepen normaal, want 'dat bewijst dat de bedrijven willen besparen'. Wat hij niet zegt, is dat dit mechanisme het gevolg is van nog zo'n geweldige "beurswet", namelijk dat bedrijven meer dan 10% winstgroei per jaar moeten boeken (en dus bvb. hetzelfde moeten produceren met elk jaar minder werknemers), omdat anders de beurs hun aandelen doet kelderen. Opnieuw, dit is geen wet, dit komt enkel door de hebberigheid van de aandeelhouders die de 10%-regel hebben uitgevonden.

Laatste "wet" van onze beursgoeroe: "er is geen alternatief". Heeft hij nog nooit gehoord van de Tobin taks, een uitgewerkt plan voor een internationale belasting op speculaties, zodat deze sterk ingeperkt kunnen worden? Of van belastingen op de winsten van grote traders? Of van de regelgeving om de technieken van de zgn. hefboomfondsen te verbieden, regelgeving die klaar lag maar die werd tegengehouden door Alan Greenspan? Om van meer radicale ingrepen nog maar te zwijgen. Deze ontsporing werd veroorzaakt door een blinde jacht op toplonen en topwinsten, over de rug van de 'echte economie'. Het alternatief is dus in wezen eenvoudig: dat soort toplonen en topwinsten sterk aan banden leggen, wegbelasten of onmogelijk maken. Het is wachten op politici en media die de publieke opinie genoeg kunnen mobilizeren zodat dit alternatief ook werkelijkheid kan worden.

Jean Bricmont

Een linkse, controversiële academicus met een uitgesproken profiel en een toonaangevende visie op internationale politiek?
In België?
Aan de Université Catholique de Louvain?

En toch is het mogelijk! Kijk bvb. hier of hier

Hoe Cuba concreet steunen?

Met het aftreden van Fidel Castro in Cuba kan verwacht worden dat de Cubaanse Revolutie onder druk komt te staan. Het Cubaanse regime is verre van perfect, maar zoals geweten is het qua sociale rechten één van de beste ter wereld. Desondanks blijft links nog veel teveel aan de kant staan, sommigen willen zelfs heiliger zijn dan de paus en boycotten Cuba! Maar kopen ondertussen wel producten uit de VS, één van de schadelijkste en schandelijkste regimes ter wereld. Hoe vervreemd kan je als links mens zijn...

De meeste linksen vermijden om Cuba direct te steunen, murw geslagen door de media-matrakkage die enkel de aandacht vestigt op de politieke opposanten. De onderdrukking van die opposanten is wellicht in veel gevallen niet goed te praten (hoewel er zonder twijfel ook een behoorlijk aantal CIA agenten zal bij zijn, laten we niet naïef zijn). Maar in vergelijking met VS-gesteunde landen is het aantal politieke opposanten in de gevangenis zeer klein in Cuba, en martelingen onbestaande, daar is iedereen het over eens. De enige plaats in Cuba waar gemarteld wordt, is op Guantanamo Bay, door de Amerikanen.

Pas als Cuba onder de voet gelopen is, en terug het bordeel van de VS geworden, zullen die linksen wellicht met heimwee terugdenken aan de tijd dat er nog dat landje bestond waar men met vallen en opstaan een min of meer socialistisch land probeerde recht te houden. Ja, Nicaragua was altijd wat sympathieker, maar in Nicaragua is het linkse experiment dan ook al bijna 20 jaar verdwenen!

Voor wie niet zomaar wil afwachten tot het in Cuba zover is, hier een aantal mogelijkheden om het land concreet te steunen. En who cares dat er misschien af en toe een verdwaalde maoïst met die acties te maken heeft, boycot je ook de Damiaanactie omdat daar de katholieke zuil achter zit of het Rode Kruis vanwege de banden met het koningshuis?

- Steun Free the Five campagne:
Stort op reknr. 001- 0451780-30 van SFDW vzw met mededeling "Free the Five 2006", zie ook hier

- Steun syndicaat overheidspersoneel en sociaal huisvestingsproject:
rekeningnummer 000-0000074-74 van FOS in Brussel, vermelden van "Cuba projecten". Zie ook hier

Voor giften vanaf 30 euro krijg je een fiscaal attest. Dan betaal je eigenlijk netto zo'n 20 euro. En ook een kleinere gift helpt, want de overheid stort 5 of 6 euro bij, per euro die door een donateur gestort wordt!

Euthanasie in katholieke ziekenhuizen

Chris Gastmans, "ethisch adviseur" van het verbond van katholieke ziekenhuizen en prof aan de KULeuven, zegt dat patiënten die euthanasie willen, dan maar vooraf een niet-katholiek ziekenhuis moeten kiezen: "Als je kiest voor euthanasie, waarom kies je dan ook niet consequent het ziekenhuis dat beantwoordt aan je levensbeschouwelijke overtuiging?" (DM, 27/03).

Los van de minachting die hieruit spreekt van de vet gesubsidieerde katholieke sector ten aanzien van een wettelijk geregeld recht (en de groteske bewering dat de vraag naar euthanasie tot een bepaalde 'levensbeschouwing' beperkt zou zijn), zou de patiënt dan in elk geval veel beter geïnformeerd dienen te worden dan nu het geval is. Zeker omdat Gastmans beweert dat katholieke ziekenhuizen transparanter werken dan niet-katholieke: "Ons ethisch beleid is transparanter dan in veel niet-katholieke ziekenhuizen".

Uit het interview blijkt immers dat er enkele katholieke ziekenhuizen in Vlaanderen zijn die ook in de meest schrijnende gevallen euthanasie weigeren, meerdere weigeren het als iemand in langdurige coma ligt, en bij andere moeten dan weer eerst alle palliatieve middelen uitgeput zijn. Kan Caritas Catholica, in naam van de transparantie die het zo hoog in het vaandel draagt, zo snel mogelijk een duidelijke lijst publiceren van welke katholieke ziekenhuizen tot welke categorie behoren? Kan zij ervoor zorgen dat patiënten vòòr opname geïnformeerd worden over de geldende regels? En hoe zit het bij een spoedopname bvb. in geval van een ongeluk ver weg van "mijn eigen" ziekenhuis? Hoe weet ik dat ik niet naar een ziekenhuis word gevoerd waar men mij tegen mijn wil laat afzien?

In afwachting van iemand die de katholieke ziekenhuizen aan de wet houdt, zou er toch tenminste een lijst en duidelijke communicatie moeten komen zodat je weet waar je aan toe bent.

Hugo Claus

Kadinaal Danneels vond het nodig om in zijn Paashomilie de nagedachtenis van Hugo Claus te bekladden en zijn zelfgekozen dood af te schilderen als een laffe, haast verwende gril. Letterlijk zei hij: "Door zomaar uit het leven te stappen antwoordt men niet op het probleem van lijden en dood. Men loopt er in een boog om heen en omzeilt het. Omzeilen is geen heldendaad."

Even los van de lachwekkende stupiditeit (zal wel katholieke logica zijn) van de uitspraak dat een einde maken aan lijden geen antwoord biedt op 'het probleem van lijden', wil ik dan ook van de gelegenheid gebruik maken om de kardinaal, in lijn met zijn toespraak, een heldhaftig einde met uiterst pijnlijk lijden en langdurige afstomping toe te wensen. Maar wil hij de normale mensen vooral gerust laten met zijn morbide fantasieën?

Je vraagt je af waar iemand de arrogantie vandaan haalt om zich minachtend uit te spreken over de lijdensweg en de gemaakte keuzes van autonome mensen, en hoe hij er bij komt om zich te bedienen van wansmakelijke kwalificaties als "zomaar" uit het leven stappen.

Even met de woorden van de grootste Nederlandstalige dichter ooit:

"Jou om genade vragen? Vergeet het maar (..)

Ik wil geen vrede met jou,
en geen gebeden naar jou,

ik ken geen dierbare heer,
ik ben geen dienaar meer"
(Hugo Claus, De wangebeden)

"'Moeder, wie is die man in het wit
die daar staat te loeren in de hoek
van onze klas? Hij ruikt naar traangas!'-

- 'Kind, dat is de herder van God
die kamfer drinkt.
Kamfer vindt hij zalig, daarom wringt hij
dat in al zijn schapen hun strot'
(Hugo Claus, Een weerzinwekkend bezoek)

"Herinner u veeleer: boven het zo verweg
stervend gezicht van mijn moeder
de priester die hurkt en blaft en bidt."
(Hugo Claus, De Ziekte van Van Der Goes)

"Hoe lang zullen die gore godlikkers
nog regeren
over de tedere spier
in de vochtige kier?"
(Hugo Claus, Een weerzinwekkend bezoek)


(edit: reacties op dit bericht vallen te lezen hier)

Vrije meningsuiting?

De debatten over de aangekondigde anti-islamfilm van Geert Wilders blijven maar cirkelen rond het concept 'vrijheid van meningsuiting'. Ook vandaag weer in de Zevende Dag werd in het debat over de film tot in den treure gefocust op hoe ver de vrijheid van meningsuiting gaat en waar de verantwoordelijkheid begint. Dat een ultra-conservatief icoon als Mia Doornaert nogmaals de kans greep om aan te sporen om de moslim-gevoeligheden vooral niet te ontzien, is niet verwonderlijk. Dat een gematigd man als Louis Tobback lovend sprak over premier Balkenende omdat die Wilders op zijn verantwoordelijkheid bij eventuele aanslagen had gewezen, was dan weer veel verbazender.

Het kleinste kind in de moslimlanden begrijpt immers dat dit geen probleem van vrije meningsuiting is, maar een probleem van politieke, militaire en economische onderdrukking. De verontwaardiging over Mohammed-cartoons en Wilders-films is natuurlijk enkel zo hevig omdat deze gezien worden als de symbolische uitingen van een algehele polarisatie en oorlog van het Westen tegen de moslimwereld. Een polarisatie die zoals we inmiddels weten doelbewust door de Amerikaanse neoconservatieven is opgezet. Figuren als Wilders en Doornaert zijn in dit verhaal enkel nuttige idioten die de symbolische kant van de Amerikaanse anti-moslimoorlog stofferen.

Veel erger dan dat soort figuren zijn dan ook de Europese mainstream-politici die zich voor de politiek-militaire kar van Bush en Cheney laten spannen. De deelname van Nederland aan de inval in Irak en de huidige gevechten in het zuiden van Afghanistan (dankzij de CD&V nu ook samen met de Belgen) is een veel fundamentelere aggressie dan om het even welk filmpje. Hoe kan Balkenende nu de verantwoordelijkheid afwentelen op Wilders als hij zelf mee het startschot van de vijandelijkheden heeft gegeven? Als onze bestuurders zich niet heel expliciet distantiëren van de Amerikaanse oorlogszucht, dragen zij een veel grotere verantwoordelijkheid als er straks doden vallen. Met vrije meningsuiting heeft dit niets te maken, enkel met politieke moed.

Gennez en de hoofddoekhetze

Het doet deugd om de evenwichtige reactie van Caroline Gennez te lezen tegen de dwaze hoofddoek-ophitserij, ook in sp.a rangen ("Ik zie weinig volwassen debat over de hoofddoek", DM 1/2). Na de beschamende liefdesbetuigingen van Mieke Vogels en Bettina Geysen aan dit zeer discutabele symbool, is het ook verfrissend om een linkse vrouw nog eens te horen zeggen dat een hoofddoek absoluut niet gepromoot dient te worden.

Dit leest duidelijk als een terechtwijzing van de polarisatiestrategie van Groen! en Spirit, die elke kanttekening bij de hoofddoek afdoen als verkapt racisme, en die er zo mee voor zorgen dat allochtone meisjes zich opeens weer met de islam en de hoofddoek gaan identificeren, terwijl er de laatste decennia juist sprake was van een voorzichtige emancipatie.

Het is ook terecht dat Gennez zowel de Frans-continentale visie, die neutraliteit oplegt, als de Angelsaksische visie, die diversiteit benadrukt, legitiem noemt. Dat ze vervolgens voor de Angelsaksische visie kiest, blijft wel erg jammer. De concrete gevolgen van deze visie, die alle godsdiensten toelaat om zich zonder enige rem te uiten in het openbaar leven, zijn in de Angelsaksische wereld elke dag zichtbaar: de steeds grotere invloed van katholieke, evangelische, mormoonse en andere religieuze groepen, met als uitwassen de sluipende machtsgreep van scientology in de VS, de legitimering van het creationisme in het Amerikaanse onderwijs, en de haatmoskeeën in Engeland. Dit terwijl in Frankrijk de godsdienstige groeperingen letterlijk "hun plaats kennen" in de maatschappij, en zich over het algemeen dan ook bescheidener opstellen. Zie bijvoorbeeld de Franse moslimgroeperingen die meteen elke politieke ophitsing rond de Mohammedcartoons of de hoofddoeken afkeurden.

Het volwassen debat waar Caroline Gennez voor pleit, vereist met andere woorden geen abstracte uitwisseling van visies, maar in de eerste plaats een objectieve analyse van wat die visies in de praktijk opleveren.

De ayatollahs van de Guimardstraat

Eind vorig jaar kondigde Onderwijsminister Frank Vandenbroucke aan dat de katholieke basis- en middelbare scholen gelijke subsidies zullen krijgen als het gemeenschapsonderwijs. Dit werd her en der onthaald als een historisch besluit, in zekere zin een bekroning van de geleidelijke pacificatie tussen de katholieken en de vrijzinnigen, van de erkenning van maatschappelijk pluralisme en van de ontzuiling.

In zowat dezelfde week stelt Mieke Van Hecke, baas van het katholiek onderwijs, doodleuk dat het niet meer dan normaal is dat er in het vrij middelbaar onderwijs geen info gegeven wordt aan de laatstejaars over de Vrije Universiteit Brussel. Dit onder het motto "we gaan toch geen reclame maken voor een levensbeschouwing die tegengesteld is aan de onze". Meteen werd ieder die enige illusies koesterde over de groeiende openheid van het katholiek onderwijs weer stevig met de voeten op de grond gezet.

Los van het feit dat in de beste sektarische traditie "informatie geven over het bestaan van alternatieven" gelijkgeschakeld wordt met "reclame maken voor" (je denkt onwillekeurig terug aan de acties van de katholieke zuil tegen informatie over anticonceptie, want dat was hetzelfde als reclame maken voor vrije seks), vindt de grootste onderwijsinstantie van Vlaanderen het dus vanzelfsprekend dat je aan je leerlingen verzwijgt dat er ook universiteiten voor vrij(zinnig) onderzoek bestaan.

Koppel dit aan de andere recente uitspraken van de Guimardstraat dat homosexuele leraars die trouwen problemen zullen krijgen in het katholiek onderwijs, en dat alle directieleden en leraars in het katholiek onderwijs gelovig moeten zijn (laat de heksenjacht beginnen!), naast ook de actieve her-zuiling van het hoger onderwijs door de katholieke allianties van de KULeuven in heel het land, en de droeve conclusie is dat het katholieke onderwijs wel met veel plezier de vruchten (subsidies) plukt van het pluralisme, maar dat men zelf zonder scrupules blijft steken in de loopgraven van de jaren '50.

Het is verbijsterend en schandalig wat de fundamentalisten van het katholiek onderwijs zich ongestraft mogen permitteren, zonder enig risico om hun subsidies kwijt te spelen. En dat terwijl er, rationeel gezien, geen enkele reden is om zelfs maar 1 euro aan specifiek religieus onderwijs te geven. Alle erkende godsdiensten worden reeds aangeboden in het lager en middelbaar gemeenschapsonderwijs (een systeem dat zoals geweten een grote meerkost met zich meebrengt ten opzichte van katholiek onderwijs, niet alleen vanwege het inrichten van vele extra lesuren maar ook vanwege de andere sociale selectie van leerlingen die dit met zich meebrengt), dus is het principieel gezien gewoon absurd om daarnaast ook nog eens apart religieus onderwijs volledig te gaan subsidiëren.

Door de opkomst van creationisme/intelligent design enerzijds en burka-scholen anderzijds wordt het bovendien meer en meer duidelijk dat het überhaupt een slecht idee is om levensbeschouwing en onderwijs te vermengen. Ik ben er (zoals veel vrijzinnigen en zelfs heel wat verlichte gelovigen) voorstander van om alle vakken die een specifieke levensbeschouwing promoten, in elk gesubsidieerd onderwijsinstituut af te schaffen. In plaats daarvan kan je dan een algemeen vak introduceren "studie van / oriëntatie op levensbeschouwingen", waarin de achtergrond en kenmerken van de verschillende levensbeschouwingen op positief-neutrale wijze naast elkaar worden besproken, zoals dat hoort in een onderwijs-omgeving. In andere landen kan dit al, waarom moet dit in België anno 2008 science fiction zijn?